Palau’ya gidiyoruz.
“Ora nire” diyenler icin cevap Mikronezya.
O da bir sey ifade etmiyorsa, Filipinler’in de dogusunda Pasifik Okyanusunda bir ulke. Endonezya’yanin kuzey dogusu.
Ama yolumuzun ustunde Seul var.
10.11.2018
Seul aktarmali gidiyoruz. Henuz yeni havaalanimiz acilmadi, eskisinden gidiyoruz. Arkadaslar sagolsun CIP Launge’da yeme içme aktivisinden sonra , hafif yumusamis bir sekilde ucaga giriyoruz. Ucus 10 saat. Bakalim kac film bitecek. Tabi sizabilirm de. Kac gundur isler nedeni ile uykusuzum. Bir de alkol. Belki rahatlarim.
Yolvuluk Asiana Airlines ile. QZ552 17.20 ucusu. Benim bu havayolu ile ilk deneyimim. Ucak cok buyuk degil ama hostesler nazik ve guleryuzlu. Singapur Havayolu gibi ikram yok ama zaten gece yolculuk yaptigimiz icin uyku vakti. Yine de uyumayip film seyreden cok insan var. Filmler cok basarili degil ama.
11.11.2018
10 saatlik hemen hemen uykusuz bir ucustan sonra Seul’e variyoruz.
\n
Yaklasik 12 saatlik bir beklememiz var. Onceden rezervasyon yapilan ucretsiz sehir turu gec oldugu icin daha erken bir tanesine rezervasyon mu yaptirsak diye gorevli ile konusunca genc bize su ikrami ile basladi. Kapiya kadar geçirdi.
Arkadastan ilk kelimemizi ogreniyoruz: Gam sa ham ni da. Tesekkur ederim demek; korece.
Otobuse girsigimizde rehberimiz Uni Pa’nin ilk istegi emniyet kemerlerimizi baglatmak.
Tur 5 saat surecek.
Gec kalirsak taksi bulmamiz lazim ama trafik olabilirmis. Otobuslerin ozel hatti varmis daha hizli gidermis. Yani kisaca gec kalma diyor.
Havalanindan Seul 1 saat suruyor.
Sagimizda deniz var ama cogu cekilmis. Med cezir cok etkili.
Konu nereden geldi bilmiyorum; canli ahtapot yerlermis. Deneyebilecegimi sanmiyorum. Agzimda oynayan bir canli yemek midemi kaldiriyor.
Samsung kopru de insa edermis. Cok buyuk bir firma. Biz ise onu sadece cep telefonu, tv, ev aletleri gibi elektronik dunyasindan taniyoruz.
Rehberimiz bize korece ogretmeye basladi ama tesekkur disinda bir sey hatırlayacağımi sanmiyorum. Ama kendisi cok sevimli.
Korede kozmetik cok meshurmus. Ama ucaga binecegimiz icin sivi alamiyoruz. Donuste belki de aloa vera li krem almak lazim.
Yolda sigara icmek yasakmis. Sigara icme alanlari varmis. Cezasi da agirmis, ilginc geldi.
Sanssizligimiz havanin puslu olmasi. Ama renkler cok guzel; sarili kirmizili ve yesilli agaclar.
Yolda seralar da vardi.
Ilk yarim saatten sonra trafik olusmaya basladi
Ilk durak acik pazar. Namdaemun market.
Buyuk bir kapisi var
Sungyemun: guney buyuk kapisi demekmis.
Namdaemun,biraz Mahmutpasa, biraz Tahtakale havasinda, sadece kozmetik ve kiyafet satan dukkanlar ile sokak yemekleri satilan bir acik pazar. Ilginc olan sokak yemekcilerinin hepsi farkli bir sey satıyordu. Bizdeki gibi 10 tane kokorecci yanyana degil.
Bizim ekip de hemen hepsinden birseyler tattilar.
Bazi sokak yemekleri cok meshur herhalde. Onunde uzun kuyruk olan bir tanesi.
Otobusun yanina vardigimizda film cekiliyordu. Yazik, hava soguk ve yagmur da basladi.
Tur donusu yine saatlerce havaalaninda dolanmak biraz yorucu. Ustelik uykusuzsaniz.
Incheon havaalani cok kucuk degil. Tabi Singapur ile karşılaştırılamaz ama Ataturk havaalanindan buyuk.
Aksam 8 olunca kahve dukkanlari dahil cogu kapaniyor.
Degisik bir seyler bakiyoruz, hediyelik. Bir kar kuresi 30 dolar civari; cok gereksiz pahali.
Yemeklik degisik bir yosunlu tatliyi merak ediyorum. Satici denemem icin zar kadar ince, biskuvi buyuklugunde bir parca veriyor. 3 arkadas bolusup denedik ama bizim agiz tadimiza pek uygun degilmis. Tatlı diyor tatli degil. Herhalde yosunun tadini bozmak istememisler 😀
Yolculuklarda en buyuk derdimiz el bagaji. Asiana Airlines bu konuda bir parca daha iyi; 10 kilo el bagaji hakki veriyor. Ama biz su alti fotografcilari icin bu da yeterli degil. O nedenle kapi girisinde el bagajini saklama oyunu oynuyoruz. Yolculardan bir grup da kor gozume el bagajlarini siraya dizdiler; 8 el bagaji. Ucak da kucuk olunca her bagaja ters bakmaya basladi gorevliler. Neyse biz sorunsuz girdik ama onumdeki fotografci o kadar sansli degildi. Tek sansi sert bir bavul olmasi. Makinaya bir sey olma ihtimali yok bence.
5 aaatlik bir ucus ile Koror’a variyoruz.
Ucaktan inince para bozduralim dedim. Gerek yokmus, Amerikan dolari geciyormus.
Guleryuzlu dalis merkezi gorevlisi kadin bizi arabalara goturuyor. 19 kisi 3 minibus. Arabalar sagdan direksiyon. Sabahin kor karanliginda kaplumbaga hizi ile otele geliyoruz. Allahtan mesafeler yakin. Belki de o yuzden yavas araba kullaniyorlar. Ama emniyet kemeri takmak yok.
Ilk gun serbest. Zaten otele gelir gelmez ilk yaptigimiz uyumak. Kahvalti 10 da bittigi icin 10 a dogru cogunluk restoranda.
Saat 1 de dalis merkezine kayit icin gidiyoruz. Malzemeleri de goturuyoruz. Ismi Fish’n Fins.
I
Ilk dalis gunu aksami , balik restoranina gidiyoruz. Biraz manidar tabi. Mög-Mög restaurant.
Herhalde yengeci meshur. Mangrov yengecinin menude 100 grami 9 usd. Iki arkadas ortak yemek istedi. Iri bir tane tarttirildi; 155 dolar. Hayvan 1 kilodan fazla.
Bir de hindistan cevizi yengeci (coconut crab) varmis.
Oteldeki 2. gunumuzde asansor halilarinin hergun degistigini farkediyoruz. Pazartesi monday , sali tuesday, carsamba wednesday.
Buradaki trafige henuz aklim ermedi. Su ana kadar sagdan direksiyonlu arabalara bindim. Ama trafik sagdan. Soldan direksiyon araba da var.
Iki rehberimiz var : Hiro ve Moses.
7 kisiye 1 rehber. O nedenle bizim ekip 7 ve 11 olarak ayrildi.
Japonca gunaydin: ohayo kozaimas
Japonca tesekkur: Arigato kozaimas
Palauca gunaydin: vil tu tau
Tesekkur: Sulang
4. Gun dalisa giderken en one oturdum bu sefer , biraz video cekmek icin. Yolda az daha bir dugongu biciyorduk. Kafasini tam goremedim. Suya dalmaya calisiyordu. Ama koca gövdesi gozden kacacak gibi degil.
Bugün ilk olarak deniz anasi golune gidiyoruz. Ingilizcesi jelly fish. Bu daha anlamli. Yoksa biz turkcede bunlara gol anasi demeliyiz
Giriste once ayaklari yikiyoruz. Sonra merdivenlerden olusan bir tepe tirmaniliyor. Sonra ayni tepe, merdivenler halinde asagi iniliyor ve gole ulasiyoruz. Kenarlari agaclikli hos bir yer. Kenarda bir sal ile iki kisi hazirlik yapiyor. Golde arastirma yapan herhalde hayvanlari sayan gorevliler.
Onceki gruptan tiyo alip golun diğer ucunu hedefliyoruz. Ama yine de inlarin buldugu kadar yogun bir grup bulamıyorum. Belki ben bulamadim. Eskisi gibi degil, fazla kalmamis hayvan. Moses’in soyledigine gore guneste her tarafa yayilirlarmis. Yagmurda biraraya geliyorlarmis. Bu da ilginc. Belki de diger ekip biraz daha eeken geldigi icin oblar birarada gorduler.
Irili ufakli deniz analarini fotograflamaya calisiyoruz.
Ilk gun biras yagmur vardi. Ama biz dalistayken hic yagmur yagmadi. Son iki gun ise epey bir ruzgar vardi. Son gun ise yagmurda donduk. Tam da esyalari kuruturuz dedigimiz gun. Sans mi sanssizlik mi bilmem.
Son gun yine bos. Gece yarisi ucaga gidecegiz. Ama butun gun yagmur yagdi. Esyalar odada klimada kurumak zorunda. Cogunlukta kilo derdi. Palau suyunu tasimak cok hos degil. Exit Turizm farki ile 2 adet 23 kilo hakkimiz var. Ama ben tek bavul geldim. Ikinci bavul olsa hic problem degil. Neyse bakacagiz artik. Burada aldigim Palau kitabini belki business ucan arkadaslara verecegim.
Neyse ki 23 kilo sinirini kurtardim. Tek problem bavulu Istanbul’a baglamak, Seul’de almamak.
Kor karanlikda yola cikiyoruz. Havaalani yakin. Yine yavas yavas gisiyoruz ve 15-20 dakikada havaalanindayiz. Tabii ki erken gitmisiz, bavullari almaya baslamamislar. Biraz muhabbet ile zamani olduruyoruz. Simdi stresin en yuksek noktasi; bavullar direk Istanbul’a gider mi. Gorevli bunun olmayacagini soyluyor. Tur lideri cok kibar bir dille Istanbul sorumlusunun sozunu iletiyor. Hmen sorumlu cagriliyor. Cok kibar genc delikanli bir iki klavye darbesi ile birseyler yapiyor. Bilmiyorum, belki dusunmek icin bir bahane. Liderimizin aldigi bilgi 24 saatten az beklemelerde bavullarin direk son noktaya gonderilebilecegi seklinde. Sorumlu delikanli da bavullari bu sekilde alacaklarini, ama Seul’de kontrol etmemizi tembihliyor. Kendisinin email atacagini da soyluyor. Asiana Airlines su ana kadar basarili.
Yaklasik 5 saarlik bir ucus. Ben yine 2.5 film izledim. Artik secenek yok, en son klasik grubundan James dean filmi east of eden izledim, ama zaman bitirmeye yetmedi.
Inince bavul bandina baktik. Gruptan ayrilacak bir arkadasin bavulu geldi, bizimkiler yok. Simdilik iyi. Tabi bavulları istanbulda alabilirsek.
Shannon Kim rehberimiz.
Aniyon se mo :hello ile basladi.
Onumuzdeki ay soguklar gelecekmis. Ucuz atlattik demekki
Kucuk bir ulke diyor, Japonya’nin karaya baglantisi bir nevi koprusu imis.
1 usd 1124 wan imis bugun.
Benim elimde hala para var, biraz zarar yazdik herhalde.
Sansliyiz hava guzel; yani en azindan yagmiyor. Gunesli degil ama Palau’daki son gunden sonra havanin kuru olmasi da bir sans.
Ilk olarak yemege gidiyoruz.
Sagimizda incheon ocean diyor. Haritadan baktigim kadari ile Sari deniz. Rehberden iyi bilecek degilim tabi.
Kozmopolit bir sehir Seul.
Kore western coast duz. Camur ve kil altinda sea shell var. Dunya miraslarindan imis, cok ilginc.
Avrupalilar ilk geldiginde ticarete zorlamışlar ve hristiyanligi getirmişler.
Opa (rich man) Gangan style guney Han river. Ben paraliyim, kizlar gelin gibi bir sey. Kendisi yakiaikli degil ama zengin.
Luks, is merkezleri bolgesi imis burasi. Parlemento binasi da burada.
Sehir merkezi burasıymış. 1975 den sonra degismis.
50 milyon nufusu var kore’nin. Seul 10 milyon. Cok fazla da goc aliyormus. Rehberimiz nufusun 15 milyonu buldugunu soyluyor. Bana biraz atiyor gibi geldi.
lkbahar da kiraz agaci festivali olurmus. Demekki bu agaclar sadece Japonya’da yok.
Yazin sicak ve nemli imis seul.
Chicken amd ginseng corbasi gunde 3 kez icerlermis saglikli oldugundan.
Sonbahar guzelmis.
Kisin kar olurmuş.
Han nehri uzerinde 33 kopru varmis. Kopruler isiklandirilirmis geceleri. Evler pahali imis. 3 + 1 ev 3 milyon dolarmis. Dunyada emlak pahali diyor rehberimiz, ama burasi biraz daha pahali imis.
Korean drama da meshurmus. Bize Kore dizisi bilip bilmedigimizi soruyor. Daha onceki musterileri bilirlermis. Herhalde bizim gibi su altinda yasayan Turklerden degillerdi. Oblar TV amnzarasi seviyor muhtemelen.
Cocuklarin bildigi bts diye bir grup varmis. Kore ile gurur duyiyor gibi. Ya da Kore nin rrklamini yapiyor.
Koreliler cin alfabesi kullaniyorlarmis eskiden.
Japonca farkli ama benziyor. Uzun zaman once 300 lerde mancuryalilar ile baalamis
Us army base bolgesinden geciyoruz. 1953 de kurmuslar. Burada world memorial museum da var. Arkasinda Seul kulesi. Radyo kulesi.
Bu bolgeyi sehrin disina taşıyacaklarmış.
Bu aralar kebap modaymis. Bize surpriz yapip bizi turk restorana goturuyor. Biraz garip ama neyse 1 hafta oldu turk yemegi yemeyeli. Yine de hic yoktan iyidir. Birinin bu arkadasa soylemesi lazim, kebap yemek isteyen Anadolu’ya gider, Seul’e degil.
Maras dondurmasi da varmis ve pahaliymis, 5-8 dolar.
Neyse , benim yedigim kebap fena degildi. Calisanlarin da cogu Turk. Ama kasada cekik gozlu biri var. Garsonlardan biri de fasli imis.
Simdi hedef saray ve national folk museum.
Rehberimiz kurulmus makina gibi anlatiyor. Bakalim ne kadarini yakalayacagim. ne kadarini dogru aktaracagim. Soz, bir ara bunlari gozden gecirip hatalari duzeltecegim.
Gambu palace koredeki ilk saraymis ve politik olaniymis. 5 saray varmis.
1395 de jusen sulalesinin ilk kralinca yaptirilmis. Eskiden baskent kuzey koredeymis. Aslinda japon istilaaonda 16. Yuzyulda yanmis. 80 lere kadar myangdong sehir meskeziymis.
1895 de tekrar yapilmis son kralin babasi tarafindan. Son kralice japon gangsterler tarafindan bu sarayda oldurulmus. 1905 de . 1910.1945 arasi japon hakimiyeti altinda imis. Korelileri baskilamis. Japon egitim japonca . Kore kulturunu oldurneye valiamislar.
1444 de cin karakterlerinden kendi karakterlerine gecmisler.
Kore baskani mavi evde oturuyor. Etrafi guvenlikli. Fotograf cekemiyorum. Otobus duramiyor burada.
1948 de kore kuruluyor.
Saray dis kapisindan gurince japonlar bir duvar insa etmisler, saray gozukmesin diye.
Once folk muzesine gidiyoruz.
Evlerin girisinde olan iyi dilekler yazan bolluk bereket getiren yazili ahsap direkler 1000 yillikmis.
Ilk olarak Kore yasamini anlatan bolum geziliyor.
Kaplan Kore’de onemli hatvanlatdan biri. 4 tane var: Kaplan, ejderha, kaplumbaga ve turna.
Keten onemli Koreliler icin. Ama zengin giysisi.
Keten giysinin icine bambudan yapilma iskeletleri giyiyorlar. Boylece yazin sicakta terleyipkumaslar uzerlerine yapismiyor.
Dokuma tezgahi
Takilar ve susler de onemli Koreli kadinlar icin. Aksesuarlarindanbiri de bicakmis. Korede kadin kocasi olunce tekrar evlenmezmis. Ama genc ve guzel dullarin peine dusen erkekler olabilirmis. Boyle bir durum ile karşılaşınca da o bicakla intihar ederlermis. Aklina sasayim Korelilerin. Zaten cok akilli degiller herhalde. Son kralice Japonlari hic sevmezmis, Cinlilere yakinmis. Kral ise Ruslara. Japonlar sarayda son kraluceyi oldurmusler. Yonetimdeki kraldan sonra gelen ekip Japonlarla bir anlasma imzalayarak Japon egemenligini kabul etmisler. Krali da bilinkeyen bir yere gondermisler, krali ve tum kraliyet ailesini. Kraliyet ailesinden kimse kalmamis. Ve otuz kusur yil suren Japon yonetimi baslamis. Herhalde sonradan demislerdir “ah o sari kizi vermeyecektuk” diye.
Anlasilan bunlar da bir nevi tursu yapiyorlar, sebzeleri kisa saklamak icin. Ismi baska birsey ama.
Bu da gerdek yatagi, kirmizi ve yesil.
Cocuklari olduklarinda bu iplerden asarlarmis kapi onlerine. Erkek olursa biberli olan, kiz olursa agac parcasi ile.
Evlenme torenleri de bir baska alem. Kadin kocasini ancak dugun gunu gorurmus. O da dugunun basinda degil. O nedenle kadinin gozler kapali tum toren boyunca. Kendisine yardim eden 2 kadin var. Ancak torenin sonunda kocasi kendisine icki icirdikten sonra gozunu acabiliyor.
Valiler torenlere bu arabaile gelirmis.
Saraydaki ana bina onu. Bir toren ani. Kralin sag tarafinda ,bize gore solda yoneticiler durumus. Solunda ise askerler. Askerlerin en yuksek rutbelileri krala en yakin duranlarmis , en dusuk rutbeliler en arkada, yani fotografta bize en yakin.
Kralin arkasinda her zaman bir resim varmis. 5 dag. Kral neeeye giderse o resim oraya tasinirmis. Amac krali arkadan gelecek ataklara karsi korumak.
Bunlar da muzik aletleri.
Burasi bir hastane tasviri.icerideki adamakupunktur yapiyor. Ondeki ise ilac.
Korelilere gore iki dogum gunu onemli. Ilk dogum gunu ve 60. Si. O zamanlar erken olum cok tabi. Altmisa gelmek onemli oldugundan ozel olarak kutluyorlarmis.
Keten onemli dedik. Ama zengin giysisi. Alacak paralari cok yok.o nedenle olumde olulere giydiriyorlar ve gomuyorlar. Olulerin arkasindan da 3 sene yas tutuyorlar.
sonra da Gyeongbokgung sarayini dolasiyoruz.
S
Etrafta bol miktarda eski kiyfetlerle dolasip fotograf ceken insan var. Bunlarin hepsi Koreli de degil ustelik.
Tavan boyamalri da dunya kultur mirasina alinan degerlerden. Sadece 5 renk kullanilirmis.
Catilarin uzetinde yapilari koruyan figurler var. Daha cok maymun figurleri.
Kutuphane imis burasi
Turna figuru. Ben pek kusa benzetemedim ama herhalde soguktan.
Bu da jralin tahti.
onra bu yakindaki antik street pazarina gidiyoruz. Rehberimizden %10 pazarlik payi oldugunu ogreniyoruz.
Sarayda usumeye baslamistik. Bavuldan ikinci polarimi da cikariyorum. Istanbul soguguna hazirlik oluyor bizim icin.
Insadong arts and crafts market pek ticari olmus.antikaci yok denecek kadar az. Yolun basinda yine street food satanlar var. Aralarinda street bar da var. Keske fotografini cekseydim. Soguktan dusunemiyorum galiba.
Simdi Seul Kulesine gidiyoruz. Kule sehrin ortasinda en yuksek noktaya yapilmis. Eskiden anten amacli imis ama artik defil.
Bir de ask kilitleri takiyorlarmis. Isimlerini yazip kiitliyorlar, sonra da anahtari atiyorlarmis. Rehnerimiz bunun her yeni sevgili icin de yapildigini gulerek anlatıyor.
Seul’un ortasindaki Nam Daginin guney tepesinin stratejik onemi var. Cunku dusman geldigunde duman ile haber veriyorlarmis.
Kuzey kore ile amerika arasindaki problemin sebeplerinden biri uranyum.. kuzey koredeku bir dagda uranyum varmis. O nedenle nükleer bomba yapabiliyorlar,.ithal etmesi gerekmiyor. Bu nedenle de diger ulkeler kuzey koreye ilgi gostermisler.
Japon 2. Dunya savasindan sonra ordu kurmasi BM tarafindan yasaklanmis.
60 li yillarda fakir. 5 buyuk dirma hyundai samsung syangyong lg ve kia atak yapmis.
Aksam otelde kaliyorum. Iki farkli grup farkli yemekleri tercih ediyorlar. Bir grup bir nevi mangal yapiyor. Bir grup ise deniz urunleri rrstorana gidiyor,; hani yemekleri canli sectiginiz turden.
Sabah ise eekenden havalanina gidiyoruz. Bavullarin akibeti de bir baska soru. Bir arkadasinbavulunun acildugi bilgisi geliyor. Herseyi Istanbul’da gorecegiz.
Son anda arkadasin elinde gordugum Kore ickisinden aliyorum.
11,5 saatlik ucusumuz basliyor. Biraz huzunlu tabi. Benim icin senenin son gezisi. Dovizdeki artistan sonra bakalim bir daha ne zaman boyle bir gezi yapabilirim. Doner donmez milli piyango lmam lazim.
Ekip genelde iyiydi. Hemen hemen sorunsuz bir gezi.
Tesekkurler Exit Turizm ve Aydin Kisinbay.
uwphoto 